Na koniec 2019 roku w polskich zakładach karnych przebywało łącznie 74130 osadzonych kobiet i mężczyzn, w tym 70605 osób z poszczególnych artykułów Kodeksu karnego z 1997 roku. Więzienna statystyka, czyli za jakie przestępstwa osadzeni odbywają karę pozbawienia wolności*?

Przemyśl zanim jednoznacznie ocenisz

Warto pochylić się nad tymi liczbami. Opuszczający zakłady karne po odsiedzeniu swoich wyroków przestępcy traktowani są często bardzo źle. Napiętnowanie, skreślenie z grona „przyzwoitych” obywateli i ostracyzm, skutkujący trudnościami w znalezieniu pracy, poukładaniu życia czy kontaktach społecznych. W efekcie – rozpadające się rodziny, bezrobocie i zwiększenie skłonności powrotu do popełniania przestępstw. Należałoby ją jednak traktować nie jako przyczynę, a skutek. Traci na tym państwo i jego finanse (zasiłki, fundusze pomocowe), obywatele i rzeczywistość, której częścią jesteśmy wszyscy – każdy z nas ze swoim życiowym bagażem.

17% osadzonych za najcięższe przestępstwa – zabójstwa oraz gwałty

Statystyka dotycząca wyroków za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości pokazuje jednoznacznie – z 74130 tysięcy osadzonych, 9573 osoby dopuściły się zabójstw (przy czym i tu różne były okoliczności spraw) oraz 3738 osób dopuściło się przestępstw o charakterze seksualnym. To łącznie daje tylko 13311 osadzonych z łącznej liczby ponad 74000.

Życie bywa przewrotne

Jak pokazują więzienne statystyki, wielu osadzonych to osoby, na miejscu których znaleźć mógł się każdy. Wielu odsiaduje wyroki w sprawach niejasnych (warto przytoczyć tu choćby przykład Tomasza Komendy, który przesiedział 18 z 25 lat niesłusznie zasądzonego wyroku o gwałt i zabójstwo). Więcej o sprawie Tomasza Komendy przeczytasz tutaj. Wielu to przestępcy skazani zasadnie, ale za przestępstwa, które wcale nie zasługują na dożywotnie wykluczenie ze społeczeństwa. W końcu wielu to również osoby, które w różnych momentach swojego życia popełniło rozmaite, czasem błahe błędy. Błędy za które odpokutowali, niejednokrotnie odmieniając w zakładzie karnym swoje życie – zdobywając wykształcenie, zawód czy dbając o swój rozwój osobisty.

Zanim wrzucimy więc wszystkich do „jednego worka”, pokuśmy się o chwilę refleksji…

• Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz wojenne (art. 117-126 kk) – 56 osób
• Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej (art. 127-139 kk) – 6 osób
• Przestępstwa przeciwko obronności (art. 140-147 kk) – 2 osoby
• Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu (art. 148-162 kk) – 9573 osoby. W tym: 4345 osób z art. 148 § 1 (zabójstwo), 1034 osoby z art. 148 § 2 (zabójstwo ze szczególnym okrucieństwem, z wzięciem zakładnika, gwałtem lub rozbojem, w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, z użyciem materiałów wybuchowych), 40 osób z art. 148 § 3 (osoby, które jednym czynem zabiły więcej niż jedną osobę lub były wcześniej skazane prawomocnym wyrokiem), 2 osoby z art. 148 § 4 (zabójstwo pod wpływem silnego wzburzenia uzasadnionego okolicznościami) i 4152 osoby z artykułów pozostałych – 149-160 kk.
• Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu (art. 163-172 kk) – 394 osoby
• Przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji (art. 173-180 kk) – 5644 osoby
• Przestępstwa przeciwko środowisku (art. 181-188 kk) – 9 osób
• Przestępstwa przeciwko wolności (art.. 189-193 kk) – 1346 osób
• Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania (art. 194-196 kk) – 1 osoba
• Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości (art. 197-205 kk), w tym zgwałcenia (art. 197 § 1, 2, 3, 4) – 3738 osób
• Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece (art. 206-211 kk) – 4423 osoby z art. 207 kk (znęcanie się), 5296 osób z art. 209 kk (alimenty), 9 osób z art. 206, 208, 210, 211 kk (pozostałe)
• Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej (art. 212-217 kk) – 26 osób
• Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonującym pracę zarobkową (art. 218-221 kk) – 2 osoby
• Przestępstwa przeciwko działaniu instytucji państwowych oraz samorządu (art. 222-231 kk) – 1432 osoby
• Przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości (art. 232-247 kk) – 1622 osoby, w tym: 23 osoby z art. 242 § 1 i 4 (ucieczka), 30 osób z art. 242 § 2 (niepowrót z przepustki), 10 osób z art. 242 § 3 (niepowrót z przerwy) oraz 1559 osób z art. 232-241, 243-247 (pozostałe)
• Przestępstwa przeciwko wyborom i referendum (art. 248-251 kk)  – 1 osoba
• Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu (art. 252-257, 259-264 kk) – 1992 osoby, w tym z art. 258 kk (zorganizowana grupa) 1266 osób, z art. 252-257, 259-264 kk (pozostałe) 726 osób
• Przestępstwa przeciwko ochronie informacji (art. 265-269 kk)  – 4 osoby
• Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów (art. 270-277 kk) – 464 osoby
• Przestępstwa przeciwko mieniu (art. 278-295 kk) – 34057 osób, w tym: 4403 osoby z art. 278 kk (kradzieże), 10827 osób z art. 279 kk (kradzieże z włamaniem), 9582 osoby z art., 280 kk (rozbój), 461 osób z art. 282 kk (wymuszenia rozbójnicze), 8784 osoby z art. 281, 283-295 kk (pozostałe)
• Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu (art. 296-309 kk) – 313 osób
• Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi (art. 310-316 kk) – 195 osób
• Przestępstwa i wykroczenia określone w innych aktach prawnych –  4572 osoby

*Stan na 31.12.2019 roku.